Duurzaam bouwen: tips voor circulaire bouwtechnieken

In dit artikel nemen we je mee door de wereld van duurzaam bouwen. Wat betekent duurzaam bouwen nu precies en hoe kunnen we hiermee een positieve impact maken op ons milieu en onze economie? Ontdek de essentiële bouwtechnieken, materialen en de voordelen van duurzaam bouwen, zodat je goed geïnformeerd aan je volgende project kunt beginnen.

Wat is duurzaam bouwen?

Duurzaam bouwen omvat bouwtechnieken en materialen die gericht zijn op het verminderen van de negatieve impact op het milieu door verantwoord om te gaan met natuurlijke hulpbronnen, afval te minimaliseren en energieverbruik te optimaliseren. Het doel is om de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden door bijvoorbeeld hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie te benutten en aandacht te besteden aan waterbesparing, afvalbeheer en het reduceren van CO₂-uitstoot. Waar duurzaam bouwen zich vooral richt op het milieu-aspect en energie-efficiëntie, gaat circulair bouwen een stap verder door ook de volledige levenscyclus van bouwmaterialen mee te nemen, met als doel materialen eindeloos te hergebruiken en afval zoveel mogelijk te elimineren.

Wat is duurzaamheid in de bouwsector?

Duurzaamheid in de bouwsector betekent bouwen met respect voor de natuur en een focus op de lange termijn. Dit houdt in dat materialen worden gekozen met lage milieu-impact, zoals hernieuwbare of gerecyclede grondstoffen, en dat gebouwen worden ontworpen om energie-efficiënt en ecologisch verantwoord te functioneren gedurende hun hele levenscyclus. Naast milieuvriendelijke keuzes omvat duurzaam bouwen ook sociale duurzaamheid, waarbij het welzijn en de gezondheid van bewoners centraal staan. Gezonde bouwmaterialen, maximale daglichttoetreding en natuurlijke ventilatie dragen bijvoorbeeld bij aan een beter binnenklimaat en een gezondere leefomgeving.

Een voorbeeld hiervan is het Nederlandse wooncomplex “De Spaarman,” waar duurzame materialen zoals FSC-gecertificeerd hout zijn gebruikt, en energiebesparende maatregelen zoals zonnepanelen en regenwateropvangsystemen zijn geïntegreerd. Dit project biedt ook groene voorzieningen, zoals gemeenschappelijke tuinen en daktuinen die de biodiversiteit en leefbaarheid voor bewoners verhogen. Het ontwerp maximaliseert daglicht en natuurlijke ventilatie, waardoor de gezondheid van de bewoners wordt ondersteund.

Waarom duurzaamheid belangrijk is voor de toekomst

Duurzaam bouwen is cruciaal om toekomstige generaties een leefbare wereld te garanderen, zowel op ecologisch als economisch vlak. Door duurzame bouwmethoden te hanteren, worden natuurlijke hulpbronnen efficiënt benut en de negatieve milieu-impact aanzienlijk verminderd. Dit is essentieel om klimaatverandering tegen te gaan en de CO₂-uitstoot wereldwijd te reduceren, aangezien de bouwsector verantwoordelijk is voor een groot deel van de jaarlijkse uitstoot en het gebruik van primaire grondstoffen. Het gebruik van energiezuinige technologieën, zoals warmtepompen, zonne-energie en gerecyclede bouwmaterialen, draagt bij aan het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en verlaagt de energiebehoefte van gebouwen aanzienlijk, wat op lange termijn kostenbesparingen en ecologische voordelen oplevert.

Een aantal bedrijven neemt een voortrekkersrol in deze verschuiving naar duurzaamheid. Zo heeft BAM Groep verschillende duurzame initiatieven geïntegreerd, zoals energie-neutrale gebouwen en circulaire bouwprojecten waarbij materialen na sloop opnieuw worden ingezet. Dura Vermeer richt zich ook op duurzame innovaties, waaronder modulaire bouwmethoden die materiaalverspilling minimaliseren en de CO₂-voetafdruk verkleinen. Heijmans neemt het aspect van biodiversiteit mee in hun projecten door natuurvriendelijke groene ruimtes en ecologische zones in hun ontwerpen te integreren. Deze bedrijven lopen voorop met duurzame strategieën en tonen aan hoe innovatie in de bouwsector kan bijdragen aan een gezondere planeet en een stabiele, toekomstbestendige economie.

Circulair bouwen: De toekomst van bouwen

Circulair bouwen is een innovatieve methode om afval te minimaliseren en materialen aan het einde van hun levensduur te hergebruiken. In plaats van materialen na sloop weg te gooien, worden deze in circulaire projecten opnieuw ingezet, wat de behoefte aan nieuwe grondstoffen verlaagt en de afvalproductie aanzienlijk vermindert. Dit staat in contrast met traditioneel bouwen, waarbij vaak eenmalige materialen worden gebruikt die na de levensduur van een gebouw verloren gaan. Circulair bouwen gaat verder dan simpelweg hergebruik; het omvat ook het ontwerpen van gebouwen die flexibel en aanpasbaar zijn, zodat materialen en onderdelen makkelijk uit elkaar gehaald en elders opnieuw gebruikt kunnen worden.

Een aantal innovatieve projecten laten de kracht van circulair bouwen zien. Zo worden in de wijk Buiksloterham in Amsterdam woningen gebouwd met hergebruikte bakstenen en circulaire betonmengsels. Een ander voorbeeld is het modulaire kantoor van ABN AMRO in Nederland, dat ontworpen is om eenvoudig aanpasbaar te zijn en later gedemonteerd en opnieuw opgebouwd kan worden. Daarnaast maakt de Nederlandse ontwerper Superuse Studios gebruik van gerecycleerd hout voor houten constructies, waarbij restmaterialen uit sloopprojecten opnieuw worden verwerkt. Deze projecten tonen aan hoe circulair bouwen bijdraagt aan minder afval en een efficiënter gebruik van materialen, wat niet alleen milieuvriendelijk is maar ook kostenbesparend op de lange termijn.

Duurzame bouwmaterialen: de sleutel tot een groenere toekomst

Duurzame bouwmaterialen spelen een essentiële rol in het verminderen van de ecologische voetafdruk en het creëren van energie-efficiënte gebouwen. Deze materialen zijn niet alleen milieuvriendelijk, maar bieden ook economische voordelen op de lange termijn, zoals lagere energiekosten en minder onderhoud. Hieronder enkele veelgebruikte duurzame materialen en hun specifieke voordelen, met voorbeelden van bedrijven die zich toeleggen op het leveren van deze materialen.

Bamboe

Bamboe is een snelgroeiende grassoort die binnen enkele jaren geoogst kan worden, waardoor het een hernieuwbare bron is. Het materiaal is licht, flexibel en heeft een hoge treksterkte, wat het geschikt maakt voor diverse bouwtoepassingen, zoals vloeren, wanden en zelfs dragende constructies. MOSO International is een Nederlands bedrijf dat gespecialiseerd is in bamboeproducten voor de bouwsector. Ze bieden een breed scala aan bamboe bouwmaterialen, waaronder vloeren, gevelbekleding en plaatmateriaal.

Gerecycled staal

Staal is een van de meest gerecyclede materialen ter wereld. Het gebruik van gerecycled staal in de bouw vermindert de CO₂-uitstoot aanzienlijk en bespaart natuurlijke hulpbronnen. Bovendien behoudt gerecycled staal zijn sterkte en duurzaamheid, waardoor het geschikt is voor constructieve toepassingen. In Nederland zijn er diverse initiatieven om het gebruik van gerecycled staal in de bouw te stimuleren. Zo heeft het Rijksvastgoedbedrijf, in samenwerking met marktpartijen en onder begeleiding van normeringsinstituut NEN, de Nederlands Technische Afspraak (NTA) 8713 ontwikkeld. Deze afspraak biedt richtlijnen voor het veilig en efficiënt hergebruiken van constructiestaal, wat bijdraagt aan een duurzamere bouwsector.

Hennepbeton

Hennepbeton, ook wel bekend als hempcrete, is een biocomposietmateriaal gemaakt van hennepvezels en een bindmiddel zoals kalk. Het is lichtgewicht, heeft uitstekende isolerende eigenschappen en is volledig biologisch afbreekbaar. Daarnaast heeft hennepbeton het vermogen om CO₂ op te slaan, wat bijdraagt aan een lagere ecologische voetafdruk. IsoHemp is een Belgisch bedrijf dat hennepblokken produceert voor de bouwsector en exporteert naar Nederland. Hun producten zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten en bieden thermische en akoestische isolatie.

Kurk

Kurk is een natuurlijk materiaal gewonnen uit de schors van de kurkeik. Het is licht, veerkrachtig en heeft uitstekende isolerende en geluidsdempende eigenschappen. Bovendien is kurk vochtbestendig en bestand tegen schimmel, wat het ideaal maakt voor toepassingen zoals vloeren, wandbekleding en isolatie.Thermacork is een leverancier van geëxpandeerde kurkisolatie en -bekleding. Hun producten zijn geschikt voor zowel binnen- als buitentoepassingen en worden geïmporteerd in Nederland.

Voordelen van duurzame materialen

Het gebruik van duurzame bouwmaterialen biedt meerdere voordelen:

• Vermindering van de ecologische voetafdruk: Door materialen te gebruiken die hernieuwbaar zijn of gerecycled kunnen worden, wordt de impact op het milieu verminderd.
• Verbeterde energie-efficiëntie: Materialen zoals hennepbeton en kurk hebben uitstekende isolerende eigenschappen, wat leidt tot een lager energieverbruik voor verwarming en koeling.
• Financiële voordelen op de lange termijn: Hoewel de initiële kosten soms hoger kunnen zijn, leiden de energiebesparingen en de langere levensduur van duurzame materialen vaak tot kostenbesparingen op de lange termijn.

Door te kiezen voor deze groene bouwmaterialen dragen bouwprofessionals en huiseigenaren bij aan een duurzamere en milieuvriendelijkere bouwsector.

De voordelen van duurzaam bouwen

Milieuvoordelen

Duurzaam bouwen biedt aanzienlijke milieuvoordelen door de uitstoot van broeikasgassen te verlagen, afvalproductie te beperken en natuurlijke hulpbronnen te behouden. Door hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie te benutten en isolerende materialen zoals hennepbeton te gebruiken, wordt het energieverbruik verminderd. Circulaire bouwmethoden zorgen ervoor dat materialen opnieuw gebruikt worden, waardoor bouwafval afneemt. Bovendien draagt duurzaam bouwen bij aan biodiversiteit door groene daken en verticale tuinen te integreren en rekening te houden met de bestaande flora en fauna, wat de natuur in stedelijke gebieden ondersteunt.

Financiële voordelen

Duurzaam bouwen kan aanvankelijk hogere kosten met zich meebrengen vanwege de investering in milieuvriendelijke materialen en energiezuinige technologieën, zoals zonnepanelen, hoogwaardige isolatie en warmtepompen. Deze initiële uitgaven betalen zich echter op de lange termijn terug door aanzienlijke besparingen op energiekosten, omdat duurzame gebouwen efficiënter omgaan met energie en daardoor lagere maandelijkse lasten hebben. Daarnaast zorgen de gebruikte materialen vaak voor een langere levensduur en minder onderhoud, wat ook onderhoudskosten verlaagt. Investeringen in duurzaam bouwen verhogen bovendien de waarde van een gebouw, wat bij verkoop gunstig uitpakt. Zo biedt duurzaam bouwen financiële voordelen die op termijn niet alleen de hogere startkosten compenseren, maar ook bijdragen aan een stabiele en toekomstbestendige investering.

Toekomstbestendigheid

Duurzaam bouwen biedt toekomstbestendigheid doordat gebouwen energiezuinig en flexibel zijn ontworpen om te voldoen aan de steeds strengere milieuregels en eisen die in de toekomst worden verwacht. Door gebruik te maken van innovatieve bouwmaterialen en technologieën, zoals hoogwaardig isolatiemateriaal, energiebesparende installaties en hernieuwbare energiebronnen, blijven deze gebouwen niet alleen langer voldoen aan de huidige eisen, maar zijn ze ook beter bestand tegen toekomstige aanpassingen in wetgeving en normen rond energieverbruik en uitstoot. Verder draagt duurzaam bouwen bij aan een lagere ecologische voetafdruk, wat steeds belangrijker wordt naarmate de noodzaak om klimaatverandering aan te pakken toeneemt. Deze toekomstgerichte aanpak beschermt niet alleen het milieu, maar verhoogt ook de waarde en duurzaamheid van vastgoed, wat bijdraagt aan een veilige en stabiele investering voor eigenaren en gebruikers op lange termijn.

Hoe kies je de juiste duurzame bouwmaterialen?

Bij het kiezen van de juiste duurzame bouwmaterialen kun je op de volgende punten letten:

• Levensduur: Kies materialen die een lange levensduur hebben, zodat ze minder vaak vervangen hoeven te worden en langer meegaan.
• Herbruikbaarheid: Geef de voorkeur aan materialen die hergebruikt kunnen worden na de levensduur van het gebouw, wat bijdraagt aan een circulaire economie.
• Energieverbruik bij productie: Let op hoeveel energie er nodig is om het materiaal te produceren. Materialen met een laag energieverbruik tijdens productie hebben doorgaans een kleinere ecologische voetafdruk.
• Milieu-impact: Kijk naar de totale milieu-impact van het materiaal, zoals de mate van vervuiling die het veroorzaakt en het effect op de biodiversiteit.
• Certificeringen en keurmerken: Controleer of de materialen gecertificeerd zijn met betrouwbare keurmerken zoals:
  • FSC (Forest Stewardship Council) voor duurzaam hout, dat aantoont dat het hout op een milieuvriendelijke en sociale verantwoorde manier is gewonnen.
  • Cradle to Cradle voor producten die veilig hergebruikt kunnen worden zonder verlies van kwaliteit.
  • LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) voor gebouwen die energie-efficiënt en milieuvriendelijk zijn ontworpen.
  • PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification): Net als FSC richt PEFC zich op duurzaam bosbeheer en wordt het wereldwijd erkend. In de EU is PEFC een van de belangrijkste certificeringen voor houtproducten en biedt het een alternatief voor FSC.
  • BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method): BREEAM is een Europese standaard voor duurzaam bouwen die in Nederland veel wordt toegepast. Het beoordeelt gebouwen op aspecten zoals energieverbruik, waterbeheer, materialen en ecologie, en is een belangrijk keurmerk voor zowel commerciële als residentiële bouwprojecten.
  • EU Ecolabel: Dit is het officiële milieukeurmerk van de Europese Unie dat producten beoordeelt op milieuprestaties gedurende de hele levenscyclus. Voor bouwmaterialen zoals verf, isolatie en vloerbedekking is het EU Ecolabel een waardevolle indicator voor duurzaamheid in de EU.

Deze punten helpen je om bewuste keuzes te maken en bouwmaterialen te selecteren die duurzaam zijn voor zowel het milieu als de levensduur van je project.

De toekomst van duurzaam wonen: samen bouwen aan een groenere leefomgeving

In de video van De Volksbank over de toekomst van duurzaam wonen wordt ingegaan op hoe we samen kunnen bouwen aan een groenere en meer toekomstbestendige leefomgeving. De Volksbank verkent innovatieve oplossingen en duurzame bouwmethoden die helpen om de ecologische voetafdruk te verkleinen. Van energiezuinige woningen tot het verantwoord gebruik van bouwmaterialen, de video laat zien hoe duurzaam wonen kan bijdragen aan een betere wereld voor toekomstige generaties.

Veelgestelde vragen over duurzaam en circulair bouwen

Hier beantwoorden we enkele veelgestelde vragen over duurzaam en circulair bouwen, zodat je een beter inzicht krijgt in de mogelijkheden en voordelen van deze bouwmethoden.

FAQ1 Wat zijn de voordelen van duurzaam bouwen?

Duurzaam bouwen vermindert milieu-impact, verlaagt energiekosten en biedt een toekomstbestendige oplossing voor woningen en kantoren.

FAQ2 Hoe begin je met circulair bouwen?

Circulair bouwen begint met het kiezen van materialen die recyclebaar zijn en een lange levensduur hebben. Daarnaast is het belangrijk om een flexibel ontwerp te hanteren, zodat het gebouw in de toekomst kan worden aangepast of opnieuw kan worden gebruikt.

FAQ3 Wat zijn duurzame bouwmaterialen?

Duurzame bouwmaterialen zijn materialen met een lage milieu-impact, zoals bamboe, gerecycled staal, hennep en kurk.

FAQ4 Wat is het verschil tussen circulair bouwen en duurzaam bouwen?

Duurzaam bouwen focust op het beperken van milieu-impact tijdens de bouwfase, terwijl circulair bouwen gericht is op het hergebruik van materialen gedurende de volledige levenscyclus van een gebouw.

FAQ5 Hoeveel duurder is duurzaam bouwen?

Hoewel duurzaam bouwen aanvankelijk duurder kan zijn, betaalt het zich terug door lagere operationele kosten, minder onderhoud en hogere vastgoedwaarde.

Conclusie

Duurzaam en circulair bouwen zijn essentiële technieken voor een milieuvriendelijke toekomst. Met de juiste bouwmaterialen en een circulaire aanpak kunnen we bijdragen aan een gezondere planeet en een toekomstbestendige bouwsector.